03.05.2025 – İhracat Bedellerinin TCMB’ye Asgari Satış Oranı 31 Temmuz 2025 Tarihine Kadar Yüzde 35, Döviz Dönüşüm Desteği Oranı Yüzde 3 Olarak Belirlendi
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına (TCMB) tarafından Türk lirasına (TL) geçişi desteklemek amacıyla makroihtiyati çerçevede yapılan 3 Mayıs 2025 tarihli değişiklikler kapsamında;
- İhracat Genelgesi’nde yapılan değişiklikle, ihracat bedellerinin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına (TCMB) asgari satış oranının 31 Temmuz 2025 tarihine kadar yüzde 35 olarak uygulanması kararlaştırılmıştır.
- Firmaların ihracat bedeli dövizlerinin TL’ye dönüşümünün desteklenmesi uygulaması kapsamında sağlanan döviz dönüşüm desteği oranı 31 Temmuz 2025 tarihine kadar yüzde 3’e yükseltilmiştir.
İlgili mevzuat düzenlemeleri aşağıdaki gibidir:
1. İhracat bedellerinin Merkez Bankasına asgari satış oranı 31 Temmuz 2025 tarihine kadar yüzde 35 olarak belirlendi:
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan İhracat Bedelleri Hakkında 2018-32/48 Sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ uyarınca Türkiye’de yerleşik kişiler tarafından gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ilişkin bedeller, ithalatçının ödemesini müteakip doğrudan ve gecikmeksizin ihracata aracılık eden bankaya transfer edilir veya getirilir. Bedellerin yurda getirilme süresi fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günü geçemez.
Söz konusu Tebliğe dayanılarak TCMB tarafından yayımlanan ihracat bedellerinin yurda getirilmesine ilişkin usul ve esasları düzenleyen İhracat Genelgesinin 03.03.2025 tarihinde yürürlüğe giren Ek 3. Maddesine göre, İBKB’ye veya DAB’a bağlanan ihracat bedellerinin en az %25’i İBKB’yi veya DAB’ı düzenleyen bankaya satılır. Bu bedeller bankaca Merkez Bankası tarafından ilan edilen ve işlem günü için geçerli döviz alış kuru üzerinden aynı gün Merkez Bankasına satılır ve Merkez Bankasının banka nezdindeki hesabına aktarılır. Söz konusu tutarın tam karşılığı banka tarafından ihracatçıya Türk parası olarak ödenir.
Söz konusu İhracat Genelgesine T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığının 02.05.2025 tarihli yazısına istinaden 05.05.2025 tarhihinden geçerli olarak aşağıdaki geçici madde eklenmiştir:
GEÇİCİ MADDE 2 – (1) Bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren 31/07/2025 (dahil) tarihine kadar İBKB’ye veya DAB’a bağlanan ihracat bedellerinin en az %35’i İBKB’yi veya DAB’ı düzenleyen bankaya satılır. Bu bedeller bankaca Merkez Bankası tarafından ilan edilen ve işlem günü için geçerli döviz alış kuru üzerinden aynı gün Merkez Bankasına satılır ve Merkez Bankasının banka nezdindeki hesabına aktarılır. Söz konusu tutarın tam karşılığı banka tarafından ihracatçıya Türk parası olarak ödenir.
Yapılan değişiklikle; İhracat bedellerinin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına (TCMB) asgari satış oranının 31 Temmuz 2025 tarihine kadar yüzde 35 olarak uygulanması kararlaştırılmıştır.
2.Yurt Dışı Kaynaklı Dövizlerin Türk Lirasına Dönüşüm Desteği 31/7/2025 tarihine kadar yüzde 3 olarak belirlendi:
26 Ocak 2023 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Firmaların Yurt Dışı Kaynaklı Dövizlerinin Türk Lirasına Dönüşümünün Desteklenmesi Hakkında Tebliğin (Sayı: 2023/5) 4. maddesinde “Firmaların yurt dışı kaynaklı dövizlerinin banka aracılığıyla Merkez Bankasına satışı sırasında, Merkez Bankasınca belirlenecek süre boyunca döviz alımı yapmama taahhüdünde bulunulması şartıyla, taahhüt sahibi firmalara dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilen tutarın yüzde 2’si kadar döviz dönüşüm desteği ödenir.” denilmektedir.
Tebliğ düzenlemesine ilişkin olarak TCMB tarafından yayımlanan Firmaların Yurt Dışı Kaynaklı Dövizlerinin Türk Lirasına Dönüşümünün Desteklenmesi Hakkında Tebliğe İlişkin Uygulama Talimatı 5.maddesi gereğince ihracatçı firmaların İhracat Genelgesinin Ek 1 inci maddesi kapsamında Merkez Bankasına satmakla yükümlü oldukları ihracat bedeli dövizler, döviz kazandırıcı hizmet bedeli dövizler ile serbest bölgede faaliyet gösteren firmaların yurt dışına yaptıkları satışlara ilişkin dövizlerin banka aracılığıyla Merkez Bankasına satışı sırasında, firmaların 1 ay boyunca döviz alımı yapmamayı taahhüt etmesi halinde, taahhüt sahibi firmalara dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilen tutarın %2’si kadar döviz dönüşüm desteği Merkez Bankasınca ödenmektedir.
03 Mayıs 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Firmaların Yurt Dışı Kaynaklı Dövizlerinin Türk Lirasına Dönüşümünün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (Sayı: 2023/5)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sayı: 2025/11) ile Tebliğe aşağıdaki geçici madde eklenmiştir:
GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Tebliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasında yüzde 2 olarak belirlenmiş olan döviz dönüşüm desteği oranı bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten 31/7/2025 tarihine kadar (bu tarih dahil) yüzde 3 olarak uygulanır.
Yapılan değişiklikle; İhracat bedeli dövizler, döviz kazandırıcı hizmet bedeli dövizler ile serbest bölgede faaliyet gösteren firmaların yurt dışına yaptıkları satışlara ilişkin dövizlerin banka aracılığıyla Merkez Bankasına satışı sırasında, firmaların 1 ay boyunca döviz alımı yapmamayı taahhüt etmesi halinde ödenecek dönüşüm desteği 31/7/2025 tarihine kadar %3 olarak belirlendi.